Einde pensioen in eigen beheer

Na uitgebreide discussie met het parlement ligt er nu een wetsvoorstel dat per 1 januari 2017 een einde maakt aan de mogelijkheid voor een dga om in eigen beheer bij de bv een pensioenvoorziening op te bouwen. De dga met een pensioen in eigen beheer heeft drie mogelijkheden:

1. afkoop;
2. omzetting in een oudedagsverplichting;
3. niets doen.

Afkoop
Tegelijk met de afschaffing van de opbouw van pensioen in eigen beheer komt de mogelijkheid om het al opgebouwde pensioen in eigen beheer fiscaal vriendelijk af te kopen. Die mogelijkheid is overigens tijdelijk en geldt gedurende drie jaar. De afkoopmogelijkheid houdt het volgende in:

• De pensioenaanspraak wordt zonder belastingheffing verlaagd naar de fiscale waarde.
• In afwijking van de normale regels wordt loonbelasting berekend over de fiscale waarde van de pensioenvoorziening en niet over de hogere waarde in het economisch verkeer. Om afkoop aantrekkelijk te maken wordt voor de heffing van loonbelasting een korting verleend. Let op: de korting neemt ieder jaar af. In 2017 geldt een korting van 34,5%, in 2018 van 25% en in 2019 van 19,5%.
• Er is geen revisierente verschuldigd.

De korting wordt verleend over geen hoger bedrag dan de fiscale balanswaarde van de pensioenverplichting op 31 december 2015.

Omzetting
Als de dga zijn pensioen niet wil afkopen kan hij, na fiscaal geruisloze verlaging tot de fiscale waarde van de pensioenverplichting, de pensioenaanspraak omzetten in een oudedagsverplichting. Dat kan tot uiterlijk 31 december 2019. De oudedagsverplichting neemt jaarlijks toe met de wettelijk voorgeschreven oprenting. De dga kan de oudedagsverplichting op elk gewenst moment om laten zetten in een lijfrente bij een verzekeraar. Doet de dga dat niet, dan wordt het opgebouwde bedrag vanaf de AOW-leeftijd in 20 jaar uitgekeerd aan de dga. De uitkeringen mogen overigens al vijf jaar voor het bereiken van de AOW-leeftijd ingaan. De periode van 20 jaar wordt dan verlengd met het aantal jaren dat de uitkeringen eerder ingaan. Bij de keuze voor deze oudedagsverplichting heeft de dga tot en met 2019 de mogelijkheid om alsnog over te gaan tot afkoop. De kortingsregeling geldt ook in die situatie.

Niets doen
Doet de dga ook dat niet, dan blijft voor de tot en met 31 december 2016 in eigen beheer opgebouwde aanspraken de huidige regelgeving in de vennootschapsbelasting en loon- en inkomstenbelasting gelden. Verdere opbouw is niet mogelijk. Indexering van de opgebouwde aanspraken is wel mogelijk, uiteraard alleen indien indexering in de pensioenregeling is toegezegd. Van belang is dat verschillen tussen de commerciële en de fiscale waarde van de pensioenvoorziening blijven bestaan, met alle nadelen daarvan zoals het mogelijk niet kunnen uitkeren van dividend.

Instemming partner
De fiscaal geruisloze verlaging van de pensioenaanspraak, gevolgd door afkoop of omzetting in een oudedagsverplichting, kan van invloed zijn op de rechten van de partner van de dga. Daarom moet de partner uitdrukkelijk instemmen met de beëindiging van het pensioen in eigen beheer.

Informatieverplichting
De afkoop of omzetting van pensioen in eigen beheer moet worden gemeld aan de Belastingdienst. Het is geen verzoek om toepassing van de fiscaal gefaciliteerde beëindiging van pensioen in eigen beheer, maar een voorwaarde waaraan voldaan moet worden.

Ingegaan pensioen
Het gefaciliteerd afkopen van pensioen in eigen beheer is ook mogelijk als het pensioen al is ingegaan. De korting bij afkoop wordt dan berekend over de fiscale waarde op het moment van afstempelen en niet over de hogere fiscale waarde ultimo 2015.

Geen inhaal via lijfrente
Beëindiging van het pensioen in eigen beheer heeft overigens niet tot gevolg dat er extra ruimte ontstaat voor de aftrek van lijfrentepremie.

Schenkingsaspecten
Als een ander dan de pensioengerechtigde aandelen in de bv heeft op het moment van de aanpassing van de pensioenaanspraken en de afkoop of omzetting in een oudedagsverplichting, wordt deze ander daardoor bevoordeeld. Over dat voordeel moet schenkbelasting betaald worden.